Güzelim Ege Şivesi...

Çok sevdiğim, yazıya dökmenin mümkün olmadığı bir şive; Ege Şivesi...

Şehir merkezlerinde fazla kullanılmamakla birlikte ilçe ve köylerde kullanımı oldukça yaygındır.Sıcacık memleket kokan kelimeler, cümlelerdir. Bir anda kulağınıza çalındığında, gülümsemenize ve kendinizi güvende hissetmenize yol açar.

Hele de memleketinizden uzaksanız şiir gibi gelir kulağınıza.

Örneğin; Turkcell'in sahibi Egeli olsa idi, "aradığınız kişiye şu an ulaşılamıyor" mesajı şu şekilde olurdu:

" Aradııınız.. kişiye.. böön ulaşılamıyooo.. daa sonaa yengattan deneyiniz.."

* -Demingkden ben sene kölgelerde oyna dimedim mi?
- .....
-Geberdirin çocuk seni
- .....
-Git önkü yüzünü yuuka gel. sırtındakini de değiştir.koş baken!!!!

* Önkü tası horaya go = şu tabagı oraya götür
kaynak: GeldiK http://www.geldik.com/kulturel-konular/55754-kiyi-ege-sivesi-kiyi-ege-sivesi-hakkinda-bilgiler.html

-Hangırıya goycem teeze ? (hangi yere koyacağım teyze..)

-Hönkürüye gıı.. (oraya işte..)

-Needip goyyonuz (ne yapıyorsunuz?)

* Otobüs yolculuğunda kendinden cok su istenen denizlili bir muavin:
-sayın yolculaamız duz mu yaladıngız? hareme kadar su yok gaari...

* -Senin oğlan hangi bölümü kazandı?
-Tıpa kazandı.

* -Al bunu götüvecesen götürüve. Götüvemicesen götüvecek vaa…

* -Nerem deding ? : hasta birisinin şikayetinin ne olduğunu sormak için kullanılır.

Örnek:
kişi a: -nerem deding bizim gıız?
kişi b: -sooma gareee öskürü öskürü bitmediii. soonudahurama hööle bi ağrı girdi. kıpırdeyemeyyon. tokturu gitçen hindi…

* -Hööle bi yürüyüp gelive biyo irahmat yaaiyosa semsiyeni de alive-

* -Gülü gülü deezem (güle güle teyzem)
kaynak: GeldiK http://www.geldik.com/showthread.php?t=55754

* '' Sıranızı geçin! ''

-Denizli Anafartalar Lisesi müdürünün öğrencileri hizaya sokmak için söylediği emir cümlesi...

* Bu da pazardaki teyzeciklerin sözleri:

- domat datıveecenmi iki gilo.
- daattım daattım. aha suracıkta. aliveecen mi?
- alcem de tobayi açıveecen mi?
- accem de parami cıkarııveemedim bi dakka bekleyiveecen mi?
- bekleyiveririm nolcekki...
seklinde uzar gider.

Bir sure ortalıkta dolaştıktan sonra 'beni bak' denilmesi normal gelmeye bile baslayabilir...

* Denizli'de iki kadın pazarda karşılaşırsa...

-ne buuuu neree gidik gidesiiin??
-çocuklaaa döndeeme (dondurma) isteepturuu ne zımandıı..

* - Biyol ötüvee çil horozum (bir kere öter misin çil horozum?

'dinelmek' vardır (ayakta) durmak anlamında:

- Bizimoğlan orda dinelme de beni bi çay yap. (arkadaşım/çocuğum ayakta durma da bana bir çay koy.)

* Öğretmen sınıfta gürültü yapan bir öğrenciye bağırır:

-Kızdırmeyin bene! şindi sene tahtaya kaldırıp sıfıra bascen.

* Olma mı , yapma mı , etme mi gibi estetik harikası kelimelerin kullanıldığı Ege yöresi, ayrıca -hööle bi yürüyüp gelive biyo , irahmat yaayosa semsiyeni de alive- gibi cümlelere de sahiptir.

* - yandaki site var ya... işte ordaki bekçiyi vurmuşlar!
- bekçiye??!!
- bekçiye vurmamışlar!! bekçiyi vurmuşlar!
- bekçiye??!!
- hey allahım...

* Anegin... (ananın)

* Extrem bir örnek;
-enkini enkirden al enkireye goyve ( sunu suradan al şuraya koy )

* Dünyanın neresinde olursa olsun, o memlekette hangi dil konuşuluyor olursa olsun iki Denizlili' nin birbirini tanımasını sağlayan konuşma tarzıdır ayrıca... Konuşanların asla utanmadığı, düzeltme ihtiyacı hissetmediği az sayıda ağızdan biridir bu coğrafyadaki. Bilenler için çok estetik ve akıcıdır.

* İsmin hallerine bir haller olan bir şivedir, Ege şivesi...
Lisede matematik hocas:
-Bugün Elif'e kaldıralım.

* Denizli doğumluysanız ya da çocukluğunuz burada geçmişse zihninizden hiç silinmeyecek şivedir o. Türk Dili profesörü olsanız , TRT ana haber bülteni sunucusu olsanız da gerektiğinde;

'' Nedip batın , tavası gitcem ben , ahmet de ordan gelipba '' tarzı cümleleri hiç çekinmeden kullanır , kendinizle gurur duyarsınız. En güzeli bunu yaşlı insanlarla konuşmaktır.

* -Pazarı varem de dalgan alem.. (Pazara gidip dalagan=ısırgan otu alacak)

* Mesela ''' biyol'' vardır, bir şey isterken kullanılır:

- Biyol ötüvee çil horozum (bir kere öter misin çil horozum?)

* -Gahpeerif (kahpe + herif) sık kullanılan bir küfürdür. Gahpecik, gahpenin doğurduu, gahpe garı gaşlı (kahpe karı kaşlı) gibi türevleri mevcuttur.

* -Yavrııım ben onu nezmandır söleboturum… bilip batırın mı? (yavrum ben onu nezamandan beri söyleyip duruyorum,biliyor musun?)

* Bir de '' gapçık ağızlı '' diye bir kavram vardır. Bu şivenin özü adeta komedi üzerine kurulu gibidir sanki... Misal dedeniz size küfreder, ama belki anlayamadığınızdan belki de söylediği şeyin komikliğinden dedenize kızamazsınız bile.

-dede neden bu böyle?
-sus bakem gapçıkaazlı!
-o ne demek dede?
-höyt höyt edip durma bakem gömüveğcem şimcik depçiğine

* Seneler evvel, memleketinde elektrik olmayan Egeli İstanbul'a gidip caddelerdeki yanan lambaları görünce şaşkınlıktan şöyle demiş:
-Yanıpba..yanıpba. .Ne gaz yetçek ne fıtıl..

* İstanbul'da hamamda başı sabunlu gözleri kapalıyken sabun kalıbını yürütmüşler bizimkinin. Olayı arkadasına anlatmış,

-Gahpaçocukları... Hamamda bana sabunsuz kodular. (hamamda beni sabunsuz bıraktılar)

* -Çeşmide gala, gavga edip bala..(Çeşmede kadınlar kavga ediyorlar)